Dr Montessori pracowała jako lekarka w klinice psychiatrycznej, gdzie opiekowała się dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo. Poprzez swoje obserwacje stworzyła metodę edukacji, dzięki której dzieci niepełnosprawne mogły jak najlepiej sobie radzić w codziennym życiu i szybko się usamodzielniać, co bardzo dobrze sie sprawdzało. Okazało się również, że przełożenie tej wiedzy na pracę z pozostałymi dziećmi przyniosło zaskakujące efekty – dzieci zdrowe, edukowane jej metodami pracy, rozwijały się znacznie szybciej od tych, które były nauczane w tradycyjny sposób.
Obecnie edukacja Montessori stała się bardzo popularna, o czym może świadczyć powstawanie coraz większej ilości placówek czerpiących z doświadczeń włoskiej lekarki. Szkoła, a szczególnie przedszkole Montessori to coraz częstszy wybór rodziców, którzy nie do końca są zadowoleni z metod i celów edukacji powszechnej.
Zalety edukacji Montessori
Tradycyjne, publiczne placówki umożliwiają rozwój intelektualny dziecka, jednak w wielu przypadkach wpływają na zahamowanie jego predyspozycji. Nauczyciele nie mają możliwości w pełni zająć się każdym uczniem i indywidualnie podejść do jego potrzeb, dlatego też znaczna część rodziców zauważa, że ich dziecko nie może rozwinąć swojego potencjału w zwykłej szkole.
Edukacja według zasad Montessori polega na rozwijaniu umiejętności dzieci według ich indywidualnego tempa rozwoju – każde dziecko uczy się na miarę swoich możliwości i zgodnie z własnym tempem. Samo wybiera to, czego chce się w danej chwili uczyć, a nauczyciel jedynie pomaga dojść do celu; głównym założeniem jest osiągnięcie niezależności – dzięki pedagogice Montessori dziecko samodzielnie kształtuje swoją osobowość i indywidualność.
Wielu ekspertów twierdzi, że dzieci uczone metodą Montessori wyrastają na pewnych siebie, odpowiedzialnych i świadomych dorosłych, którzy wierzą we własne możliwości i pewnie dążą do wyznaczonych celów.
Na czym polega metoda Montessori?
Najważniejsze jest indywidualne podejście do każdego ucznia, a także możliwość elastycznej, angażującej nauki. System Montessori nie przewiduje kar ani nagród – dzięki temu dzieci nie obawiają się negatywnej oceny, nie potrzebują również nagradzania, aby móc robić postępy – te wynikają z wewnętrznej motywacji. Edukacja Montessori nastawiona jest na rozwijanie talentów i zainteresowań, uczenie samodzielności, odpowiedzialności, pracy w grupie i szacunku do innych. Nabywają umiejętności społeczne, a ich posłuszeństwo wynika z samokontroli, a nie przymusu płynącego z zewnątrz. Niezwykle cenna jest również wzajemna nauka od kolegów i koleżanek w różnym wieku, gdyż grupy są mieszane i nie dzielone ze względu na roczniki.
Dzieci rozwijają swoje umiejętności przez ćwiczenia życia codziennego: posługiwania się sztućcami, ubierania się czy dbania otoczenie; samodzielnie nakrywają do stołu, nakładają sobie posiłek, sprzątają po sobie. Uczą się prania, prasowania, czyszczenia butów – nie w formie zabawy, ale na prawdziwych, działających sprzętach, o sprawia im wiele radości. Sadzą warzywa, pielęgnują ogród i przygotowują na zajęciach kulinarnych różne potrawy. Często również opiekują się grupowym zwierzątkiem, co rozwija empatię i odpowiedzialność.
Cele edukacyjne
Dzieci w trakcie zajęć uczą się również wiedzy ogólnej, jednak poprzez całokształt działania, edukacja Montessori ma na celu:
- rozwój samodzielności i wiary we własne siły,
- szacunek do otoczenia, porządku i pracy – indywidualnej oraz grupowej, oraz do pracy innych,
- osiąganie długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem,
- uniezależnienie od pochwał i nagród, samokontrola,
- rozwijanie indywidualnych uzdolnień i umiejętności współpracy,
Warunkiem wspierania takiego rozwoju jest odpowiednie przygotowane pedagogicznie wychowawcy, sprzyjające otoczenie i materiały edukacyjne.
Celem metody Montessori jest wywołanie w uczniu satysfakcji ze zdobytej wiedzy lub umiejętności. Nauka ma cieszyć, nie zaś stresować. Sprzyja temu odpowiednio przygotowane otoczenie, inspirujące dzieci do odkrywania świata oraz materiały edukacyjne opracowane w taki sposób, aby zachęcały do pracy. Dzieci same podejmują decyzje, co wzmacnia w nich poczucie sprawczości i wysokiej samooceny. Nauczyciel jedynie pomaga – nie narzuca działań ani nie przejmuje za nie odpowiedzialności. Wymaga to wypracowania odpowiednich metod i porzucenie różnego rodzaju uprzedzeń bądź też wpojonych wzorców edukacyjnych. Warto jednak podjąć ten wysiłek, by móc czerpać radość z pełniejszego rozwoju swojego dziecka.