Dlaczego niektóre dzieci nie lubią hałasu, unikają huśtawek albo nie chcą chodzić boso po trawie? To, co dla jednych jest naturalne, dla innych może stanowić wyzwanie – a kluczem do zrozumienia tych różnic jest integracja sensoryczna (SI). To właśnie ona pozwala nam odbierać i przetwarzać bodźce ze świata zewnętrznego, wpływając na codzienne funkcjonowanie, naukę i emocje dziecka. W przypadku pewnych nieprawidłowości wdrażana jest terapia SI – co to jest, na czym polega i jak pedagodzy mogą wykorzystać jej założenia, aby wspierać dzieci w ich edukacyjnej i emocjonalnej podróży? O tym wszystkim w poniższym artykule!
Terapia SI – co to jest?
Integracja sensoryczna (SI) to proces neurologiczny, w którym mózg odbiera, organizuje i interpretuje bodźce zmysłowe pochodzące z otoczenia oraz własnego ciała. Dzięki temu jesteśmy w stanie odpowiednio reagować na różnorodne bodźce, co jest kluczowe dla codziennego funkcjonowania.
Gdy proces ten nie przebiega prawidłowo, stosuje się terapię SI. Co to jest i jakie są jej cele? Otóż główne założenia obejmują:
- Poprawę przetwarzania bodźców sensorycznych – terapia ma na celu usprawnienie sposobu, w jaki mózg odbiera i interpretuje informacje zmysłowe, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie w codziennych sytuacjach.
- Normalizację napięcia mięśniowego – dążenie do osiągnięcia odpowiedniego napięcia mięśni, co wpływa na koordynację ruchową i postawę ciała.
- Regulację równowagi i koordynacji ruchowej – usprawnienie funkcji układu przedsionkowego, odpowiedzialnego za utrzymanie równowagi oraz płynność ruchów.
- Rozwój schematu ciała – pomoc w lepszym rozumieniu własnego ciała w przestrzeni, co jest istotne dla planowania i wykonywania ruchów.
- Poprawę koncentracji uwagi – dzięki lepszemu przetwarzaniu bodźców zmysłowych, dzieci mogą skuteczniej skupiać się na zadaniach i nauce.
Terapia SI jest zatem ukierunkowana na wszechstronne wsparcie rozwoju dziecka poprzez dostarczanie odpowiednich bodźców sensorycznych w kontrolowany sposób, co prowadzi do poprawy funkcjonowania w różnych obszarach życia.
SI terapia – przydatna przy wielu zaburzeniach
Terapia integracji sensorycznej (SI) jest zalecana wtedy, gdy dziecko ma trudności z prawidłowym przetwarzaniem bodźców zmysłowych, co wpływa na jego codzienne funkcjonowanie. Zaburzenia SI mogą objawiać się nadwrażliwością lub niedowrażliwością na dźwięki, dotyk, zapachy czy ruch – niektóre dzieci reagują na bodźce zbyt intensywnie, inne z kolei ich nie dostrzegają lub poszukują w nadmiarze.
Problemy te często idą w parze z trudnościami w koordynacji ruchowej, regulacji emocji i koncentracji, co może wpływać na naukę i relacje społeczne. Jeśli chodzi o SI, terapia jest szczególnie pomocna dla dzieci z zaburzeniami uwagi, autyzmem, ADHD, a także dla uczniów, którzy mają kłopoty z równowagą, planowaniem ruchowym czy precyzyjnymi ruchami rąk (motoryką małą). Odpowiednio dobrane ćwiczenia pomagają im lepiej odbierać i interpretować bodźce, co przekłada się na większy komfort i skuteczność w codziennych aktywnościach.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, na czym polega integracja sensoryczna dziecka z autyzmem? Odwiedź naszego bloga!
(SI) Integracja sensoryczna – jak pedagog może wykorzystać ją w swojej pracy?
Pedagog może skutecznie wspierać dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej, wprowadzając elementy terapii SI do codziennej pracy. Dzięki odpowiednim metodom i narzędziom można poprawić koncentrację, uwagę oraz komfort funkcjonowania uczniów w środowisku edukacyjnym.
- Ćwiczenia sensoryczne w codziennych zajęciach – krótkie aktywności, takie jak ściskanie gniotków, balansowanie na jednej nodze czy zabawy z różnymi fakturami, pomagają dzieciom regulować poziom pobudzenia i skupić się na nauce.
- Wykorzystanie pomocy sensorycznych – piłki, maty sensoryczne czy przybory do ćwiczeń dotykowych wspierają rozwój układów sensorycznych i mogą być używane zarówno w trakcie przerw, jak i jako element lekcji.
- Współpraca z terapeutą SI – pedagog, obserwując zachowania dzieci, może lepiej identyfikować ich potrzeby i dostosowywać metody nauczania oraz przestrzeń edukacyjną, aby wspierać rozwój uczniów z trudnościami sensorycznymi.
ZAPISZ SIĘ NA STUDIA PODYPLOMOWE I ZDOBĄDŹ PRZYGOTOWANIE Z ZAKRESU INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
Zabawy wspierające integrację sensoryczną – przykładowe ćwiczenia przydatne dla pedagogów
Ćwiczenia integracji sensorycznej mogą być nie tylko skuteczną formą treningu zmysłów, ale i świetną zabawą. Dzięki prostym aktywnościom dzieci uczą się lepiej odbierać i przetwarzać bodźce, co przekłada się na ich koncentrację, koordynację i ogólny komfort funkcjonowania. Oto trzy propozycje ćwiczeń, które można łatwo wdrożyć w codziennej pracy z dziećmi.
Ścieżki dotykowe – sensoryczna podróż po fakturach
Ścieżki dotykowe to doskonały sposób na stymulację układu dotykowego i proprioceptywnego. Na podłodze układamy materiały o różnych fakturach – np. dywaniki, maty, kawałki folii bąbelkowej czy piankowe puzzle. Dziecko pokonuje trasę na boso, czworakując, skacząc czy idąc na palcach, co pomaga rozwijać świadomość ciała i równowagę.
Ćwiczenie SI – integracja sensoryczna zmysłu dotyku
Zabawa polega na odnajdywaniu ukrytych przedmiotów w pojemnikach wypełnionych sypkimi materiałami, takimi jak kasza, ryż czy makaron. Dziecko, korzystając wyłącznie z dotyku, ma za zadanie odnaleźć „skarby”, np. koraliki czy małe figurki. To ćwiczenie rozwija percepcję dotykową oraz uczy koncentracji i precyzji ruchów.
Nalewanie i przesypywanie – trening koordynacji i cierpliwości
Przelewanie płynów przez lejek, przesypywanie ziarenek łyżeczką czy przekładanie drobnych przedmiotów do różnych pojemników wspiera rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej i motoryki małej. Dziecko uczy się kontrolować siłę nacisku i precyzję ruchów, co ma znaczenie w nauce pisania i wykonywaniu codziennych czynności.
Moc korzyści SI – integracja sensoryczna to mnóstwo zalet dla uczniów i pedagogów
Jeśli chodzi o SI, terapia integracji sensorycznej przynosi wiele korzyści zarówno uczniom, jak i nauczycielom. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom dzieci mogą lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami, a pedagodzy zyskują skuteczniejsze narzędzia do pracy.
Korzyści dla uczniów:
- lepsza koncentracja i zdolność do samoregulacji;
- rozwój zdolności motorycznych – zarówno małej, jak i dużej;
- zmniejszenie trudności w uczeniu się i poprawa efektywności edukacyjnej;
- lepsze funkcjonowanie społeczne i łatwiejsze nawiązywanie relacji.
Dzięki terapii SI nauczyciele mogą lepiej zrozumieć potrzeby swoich podopiecznych i skuteczniej dostosować metody pracy. Większa świadomość problemów sensorycznych pozwala na tworzenie bardziej przyjaznego środowiska edukacyjnego.
Korzyści dla pedagogów:
- skuteczniejsze metody pracy z dziećmi o różnych potrzebach edukacyjnych;
- większa świadomość problemów sensorycznych i ich wpływu na zachowanie uczniów;
- możliwość lepszego dostosowania przestrzeni i narzędzi dydaktycznych;
- większa satysfakcja z pracy dzięki lepszemu rozumieniu trudności uczniów.
Chcesz zostać specjalistą od integracji sensorycznej? Studia podyplomowe to ważny krok w rozwoju
Integracja sensoryczna odgrywa coraz większą rolę w pracy pedagogów, dlatego rośnie zapotrzebowanie na specjalistów w tej dziedzinie. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę i zdobyć praktyczne umiejętności w zakresie diagnozy oraz terapii SI, zapisz się na nasze studia podyplomowe „Integracja sensoryczna”. W trakcie nauki zostaniesz przygotowany do prowadzenia samodzielnej obserwacji diagnostyczno-klinicznej dziecka oraz określenia pełnej diagnozy i stosowania terapii zaburzeń procesów SI.
Podsumowując, umiejętności z zakresu integracji sensorycznej stają się coraz bardziej istotne, zarówno w pracy z dziećmi, jak i w wielu innych dziedzinach. Znajomość tych technik może znacząco poprawić efektywność pracy i jakość życia codziennego Twoich podopiecznych. Jeśli chcesz poszerzyć swoje kompetencje i zyskać przewagę na rynku pracy, zapisz się na studia podyplomowe i odkryj, jak integracja sensoryczna może wzbogacić Twoje umiejętności zawodowe!
