Rozwój każdego człowieka to skomplikowany i długofalowy proces. Obejmuje on przede wszystkim ewolucję w sferze psychicznej, która polega na doskonaleniu struktur poznawczych, a także w sferze emocjonalnej, dotyczącą stosunku zarówno do własnej osoby, jak również innych jednostek czy otoczenia. Niestety zaburzenia emocjonalne u dzieci to zjawisko, które w ostatnich latach występuje niezwykle często. Szacuje się, że nawet 10% nieletnich może wymagać pomocy w postaci terapii pedagogicznej. Jaki czas trwania terapii jest optymalny, aby zauważyć efekty?
Terapia w pedagogice specjalnej
Działania terapeutyczne podejmowane są nie tylko w dziedzinie medycyny i psychologii, ale również w obszarze pomocy społecznej i pedagogiki, gdzie przyjmują postać terapii pedagogicznej. Na gruncie pedagogiki specjalnej terapia różnych stanów chorobowych przyjmuje formę rehabilitacji zaburzeń rozwojowych. Polega na wykorzystywaniu warunków, metod oraz organizacji stymulujących oddziaływań.
Terapia pedagogiczna dotyczy edukacyjno-rozwojowych obszarów funkcjonowania osób nieletnich. W sposób bezpośredni dotyczy pracy z dzieckiem, a pośrednio polega także na rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i wychowawczych przy współpracy z ich rodzicami. W latach 80. ubiegłego wieku terapia pedagogiczna została odłączona z działalności dydaktyczno-wychowawczej i zaczęła przeżywać pewnego rodzaju renesans. Do dziś wpisuje się w wykaz czynności nauczycielskich, szczególnie na etapie edukacji wczesnoszkolnej.
Działania nauczyciela związane są:
- ze wsparciem rozwoju emocjonalnego i psychoruchowego ucznia,
- z pomocą w pokonywaniu trudności edukacyjnych,
- z korygowaniem opóźnień oraz zaburzeń rozwojowych.
W obszarze pedagogiki specjalnej terapia pedagogiczna to nieodłączny element, który wspomaga działania rehabilitacyjne, rewalidacyjne czy resocjalizacyjne.
Niezrównoważenie emocjonalne – na pomoc terapia pedagogiczna
Terapia pedagogiczna to efektywna forma pomocy dzieciom, u których zdiagnozowano nie tylko specyficzne trudnościami w nauce czy zagrożonych dysleksją rozwojową. Specjalistyczne zajęcia pozwalają złagodzić również objawy zaburzeń emocjonalnych u dzieci.
Do gabinetu terapeuty pedagogicznego trafiają najmłodsi z różnymi rodzajami niezrównoważenia emocjonalnego. Są to najczęściej uczniowie:
- odczuwający niepokój, wstyd lub upokorzenie – gdy ich potrzeba bezpieczeństwa nie może zostać w żaden sposób zaspokojona,
- bez reakcji emocjonalnych (cecha charakterystyczna dla dzieci z autyzmem),
- niekontrolujący swoich emocji, którzy reagują najczęściej agresją, nadpobudliwością, zahamowaniem czy nerwicą.
Ile musi trwać terapia pedagogiczna, aby była skuteczna?
Terapia pedagogiczna prowadzona jest indywidualnie lub w maksymalnie pięcioosobowej grupie. Trwa do momentu spowodowania pozytywnych zmian w sferze poznawczej, a także emocjonalno-motywacyjnej ucznia.
Czas trwania zajęć z obszaru terapii pedagogicznej jest określony w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Według aktualnych przepisów jest to 45 minut zajęć tygodniowo. Nauczyciel może prowadzić zajęcia w czasie krótszym lub dłuższym, gdy jest to uzasadnione potrzebą ucznia, jednak z zachowaniem ustalonego łącznego czasu tygodniowego.
Terapia pedagogiczna – kwalifikacje do prowadzenia zajęć
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, do których zalicza się terapię pedagogiczną, nie mogą być jednak prowadzone przez dowolnego nauczyciela. Według przepisów musi być to osoba o kwalifikacjach terapeuty pedagogicznego, czyli nauczyciel będący:
- absolwentem studiów z obszaru terapii pedagogicznej na poziomie, który jest wymagany do zajmowania takiego stanowiska w konkretnym typie szkoły, lub
- absolwentem innego kierunku studiów, który dodatkowo ukończy studia podyplomowe bądź kurs kwalifikacyjny w obszarze terapii pedagogicznej.
Nauczyciele, które chcą zwiększyć swój etat o zajęcia z niezwykle interesującego zakresu, jakim jest terapia pedagogiczna, kwalifikacje mogą zdobyć zapisując się na studia podyplomowe Pedagogika leczniczo-terapeutyczna przygotowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego.
Więcej informacji na temat kierunku znajduje się na stronie Terapia pedagogiczna studia podyplomowe.
