Ostatnia aktualizacja artykułu: 23 listopada 2023
Nic tak nie cieszy nauczyciela jak odpowiedni poziom zaangażowania i motywacji u ucznia. Choć istnieje wiele aspektów, które wpływają na efektywność procesu kształcenia, to właśnie takie okoliczności sprawiają najwięcej satysfakcji nauczycielom. Jak się okazuje motywowanie uczniów do nauki może w dużym stopniu zależeć właśnie od osób prowadzących zajęcia. Poniżej przedstawiliśmy praktyczne porady dla nauczycieli odnośnie tego, jak motywować uczniów do nauki.
Motywacja uczniów – przyczyny spadku
Z perspektywy nauczyciela zaangażowanie ucznia jest priorytetem, ponieważ tylko wtedy będzie miał chęć przyswoić określoną dawkę wiedzy oraz umiejętności. Niestety często zdarza się jednak tak, że motywacja uczniów jest niska, przez co nauczyciel napotyka trudności w procesie kształcenia. Spadek można zaobserwować w miesiącach wiosennych, gdy za oknem dni stają się coraz dłuższe i zachęcają do przyjemniejszych aktywności. Uczniom trudniej jest wówczas spędzić określony czas w szkole, a następnie w domu odrabiając pracę domowe, ucząc się do zapowiedzianych sprawdzianów czy czytając lekturę.
Jak się okazuje motywacja uczniów do nauki jest coraz niższa wraz z wiekiem. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż młodsze dzieci łatwiej jest zainteresować daną tematyką i działaniami realizowanymi w trakcie zajęć. Inaczej wygląda to w przypadku młodzieży uczęszczających do wyższych klas szkoły podstawowej i średniej. Częściej zauważyć można u nich brak motywacji do wysiłku – zarówno manualnego, jak i intelektualnego. Zmiana nastawienia do nauki może być efektem również innych czynników, jak np.:
- zmiany sytuacji rodzinnej ucznia,
- podjęcia leczenia i zażywania lekarstw,
- okresu dojrzewania i zmian w funkcjonowaniu psychofizycznym.
Sposoby motywowania uczniów – jak zmotywować dziecko do nauki w środowisku szkolnym?
Z problemami dotyczącymi tego, jak zmotywować dziecko do nauki, borykają się nie tylko rodzice ucznia w domu. Jest to również wyzwanie dla nauczyciela, który może znacznie usprawnić proces kształcenia wykorzystując sposoby motywowania uczniów.
Przyjazne miejsce do nauki
Motywacja ucznia do nauki może zależeć od bardzo wielu aspektów. Nie wszystkie muszą dotyczyć stricte podejścia nauczyciela. Jak się okazuje, duży wpływ na poziom zaangażowania ucznia ma samo miejsce, w którym odbywają się zajęcia. Choć nauczyciel nie zawsze ma wpływ na to, gdzie prowadzi swoje lekcje, powinien zadbać o to, by:
- pomieszczenie było odpowiednio doświetlone,
- przestrzeń była adekwatna do liczby uczniów,
- kolorystyka sal miała przyjemne barwy,
- w sali nie znajdowało się zbyt dużo rzeczy rozpraszających uwagę.
Nawiązanie pozytywnego kontaktu z uczniem
Ogromną rolę w poziomie motywacji uczniów odgrywa pozytywna relacja między uczniem a nauczycielem. Tylko poczucie bezpieczeństwa zbudowane na bazie życzliwej atmosfery sprawi, że uczeń zaangażuje się w pozyskanie nowych umiejętności i wiedzy. Nauczyciel powinien zbudować relację na rozmowie i sygnalizowaniu zadowolenia ze wspólnej pracy – np. poprzez uśmiech czy częste nawiązywanie kontaktu wzrokowego.
Jak mieć motywację do nauki? Ważne zaznaczenie wartości wiedzy przez nauczyciela
Uczniowie często zastanawiają się, jak mieć motywację do nauki na lekcjach, na których przekazywane informacje wydają się niezrozumiałe, niejasne, a co najgorsze – w ich rozumieniu zbędne w przyszłości. Zdecydowanie chętniej uczniowie uczą się, gdy wiedzą, do czego umiejętności oraz wiedza będzie potrzebna mu w życiu. Warto zatem, aby nauczyciel skomplikowane na pozór zadania opierał na prostych życiowych przykładach.
Jakie motywatory uczniów do nauki okazują się skuteczne?
Osiągnięcie sukcesu
Nie od dziś wiadomo, że nic nie będzie tak skutecznym motywatorem uczniów do nauki jak osiągnięcie pewnego sukcesu – np. w postaci pomyślnego rozwiązania zadania. Aby tak się stało, nauczyciel musi w pierwszej kolejności poznać ograniczenia, zainteresowania, a także możliwości uczniów. Następnie powinien dostosować wymagania edukacyjne oraz formy i metody pracy w oparciu o ich predyspozycje.
Ważne jest także ustalenie kolejności zadań – uczeń może nie rozwiązać skomplikowanego zadania od razu, więc najlepiej stopniować poziom trudności. Co więcej, zadania nie muszą być ustalane dla wszystkich jednakowo – to, co dla jednego ucznia okaże się łatwe, dla drugiego będzie bardzo trudne.
ZDOBĄDŹ WIEDZĘ DOTYCZĄCĄ MOTYWACJI UCZNIÓW ZAPISUJĄC SIĘ NA STUDIA PODYPLOMOWE DLA NAUCZYCIELI
Wzrost poczucia własnej wartości
Nauczyciel podczas przygotowań do zajęć powinien zwrócić uwagę na to, że uczeń jest bardziej zaangażowany i zmotywowany, gdy ma poczucie własnych kompetencji oraz wartości. To właśnie uczniowie wysoko oceniający swoją skuteczność dużo chętniej podchodzą do wyznaczanych zadań i dłużej nad nimi pracują, aby uzyskać zamierzony efekt. Jak zmotywować dziecko do nauki poprzez wzrost poczucia własnej wartości? Nauczyciel powinien:
- jasno określić swoje oczekiwania i dostarczyć uczniom konkretnej informacji zwrotnej,
- postawić uczniom zadania, które będą adekwatne do ich poziomu – nie za łatwe, ale jednocześnie dla nich osiągalne,
- być komunikatywny i dostarczy informację zwrotną.
Studia podyplomowe dla nauczycieli – zdobądź wiedzę na temat motywowania
To jedne z wielu metod i technik, które mogą być stosowane przez nauczycieli w celu zwiększenia motywacji swoich uczniów. Szczegółową wiedzę na temat efektywnego prowadzenia zajęć z konkretnych przedmiotów i dla danej grupy uczniów nauczyciele zdobywają realizując m.in. podyplomowe studia dla nauczycieli oferowane przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego. Więcej informacji na temat kierunków znajdziesz w opisie każdego z nich.
