Kiedyś nazywany nauczycielem wspomagającym, dziś – nauczycielem współorganizującym proces kształcenia; jest stanowiskiem powszechnym w szkołach z nauczaniem zintegrowanym, a coraz bardziej popularnym również w placówkach ogólnodostępnych.
Czym zajmuje się nauczyciel współorganizujący?
Pedagog ten ma za zadanie organizować proces kształcenia w taki sposób, aby dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mogły realizować program nauczania oraz integrować się społecznie – przede wszystkim chodzi tu o uczniów z autyzmem, zespołem Aspergera lub niepełnosprawnościami sprzężonymi. Nauczyciel współorganizujący pracuje wspólnie z resztą kadry pedagogicznej, opracowując rodzaj zadań czy przebieg lekcji w taki sposób, aby skorzystały na tym również osoby z trudnościami. Może prowadzić lekcje samodzielnie, ale również wspólnie z innym nauczycielem, wspierając go w metodyce pracy, która może odbiegać od typowych zajęć w szkołach ogólnodostępnych.
Nauczyciel współorganizujący jest przede wszystkim dla dziecka; podczas lekcji wspiera go nie tylko w procesie nauczania układając odpowiednie formy zadań czy motywując do działania – pomaga również w integracji z grupą oraz w dostosowaniu się dziecka do otaczającej go rzeczywistości.
Codzienne zadania przy organizowaniu kształcenia
Nauczyciel współorganizujący kształcenie uczniów z niepełnosprawnościami wspomaga ich proces nauczania oraz przystosowania do grupy podczas zajęć w szkole – ogólnodostępnej bądź z oddziałami integracyjnymi. Jest realną pomocą dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, a jego zadania dotyczą trzech obszarów działania:
- edukacyjnego,
- integrującego,
- wychowawczego.
Pedagog specjalny realizuje wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne oraz zintegrowane działania, określone w programie edukacyjno-terapeutycznym, a ich rodzaj wynika z indywidualnych potrzeb dziecka oraz organizacji placówki, do której uczęszcza. Przede wszystkim nauczyciel współorganizujący musi zapoznać się z orzeczeniem – lekarskim czy z poradni pedagogiczno-psychologicznej, i innymi dokumentami, aby móc zdiagnozować potrzeby ucznia. Następnie opracowuje program nauczania tak, aby móc dostosować jego realizację do możliwości dziecka. Organizuje również system motywacyjny oraz sposób komunikowania się z dzieckiem tak, aby efektywnie realizować lekcje i inne zajęcia organizowane przez szkołę.
Kto może zostać nauczycielem wspomagającym?
Aby móc nauczać w szkole, niezbędne jest posiadanie przygotowania pedagogicznego. Można je uzyskać na przykład podczas studiów podyplomowych – przygotowanie pedagogiczne w przypadku, gdy podczas wcześniejszej nauki nie były realizowane odpowiednie zajęcia nadające takie uprawnienia. Jednakże nauczyciel współorganizujący proces kształcenia musi posiadać dodatkowe kwalifikacje, umożliwiające pracę z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Tutaj rozwiązaniem jest ukończenie studiów nadających kwalifikacje pedagoga specjalnego – na przykład kierunku Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dzięki wiedzy uzyskanej podczas nauki, nauczyciel współorganizujący jest przygotowany do pracy z dziećmi i młodzieżą, które wymagają specjalnych metod nauczania. Niezbędną wiedzę i uprawnienia można również uzyskać poprzez naukę online – co jest szczególnie przydatne w przypadku pracy zawodowej bądź innych zobowiązań, które mogłyby utrudniać naukę.
Podczas studiów poruszane są zagadnienia związane z pedagogiką, diagnostyką i dydaktyką specjalną; słuchacze uzyskują wiedzę i narzędzia, które można indywidualnie dostosować do konkretnych potrzeb tak, aby efektywnie przeprowadzać proces zarówno edukacji, jak i wychowania i przystosowania ucznia do środowiska. Uzyskane kwalifikacje pozwolą na integrację uczniów z niepełnosprawnościami bądź innymi, specjalnymi potrzebami, z otaczającym ich światem osób neurotypowych.
Nauczyciele współorganizujący pomagają również bezpośrednio uczniom poprzez:
- zachęcanie do pracy i aktywnego udziału w zajęciach,
- dyskretne doradzanie podczas pracy na lekcji – w taki sposób, aby nie zaburzać toku zajęć,
- włączanie ucznia niepełnosprawnego do szkolnej społeczności i integracji z klasą.
Zadania nauczyciela współorganizującego są codziennie inne i wynikają z indywidualnych – często bardzo różnych – potrzeb, zaburzeń czy ogólnego sposobu funkcjonowania osób niepełnosprawnych. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie pedagogiczne, dzięki któremu wszystkie dzieci mogą otrzymać realne wsparcie i uczestniczyć w procesie edukacyjnym.
