Wiedza o społeczeństwie (WOS) oraz Edukacja dla bezpieczeństwa (EDB) to dwa przedmioty zawarte w podstawie programowej, które wzajemnie się uzupełniają. Z tego też powodu mogą być przedstawiane przez jednego nauczyciela, co jest korzyścią zarówno dla uczniów, jak i pedagogów.
Czym są EDB oraz WOS? Program nauczania
Edukacja dla bezpieczeństwa obejmuje zakres tematów dotyczących bezpieczeństwa państwa oraz ludności cywilnej. Lekcje z Wiedzy o społeczeństwie mają zaś za zadanie wyposażyć w wiedzę dotyczącą powstania mechanizmów kierujących danym społeczeństwem, zrozumienie jego postaw, reakcji czy akceptacji różnych działań i wydarzeń. Razem obydwa te przedmioty szerzą wśród młodzieży poczucie patriotyzmu, wspólnoty oraz odpowiedzialności, dzięki czemu powstają chęci i postawy do działania ochronnego na rzecz kraju oraz społeczności, która go zamieszkuje. Ma to szczególne znaczenie zwłaszcza w obecnych czasach – kryzysy migracyjne, ekonomiczne czy działania wojenne wymagają świadomych i skoordynowanych działań obywatelskich.
Wiedza o społeczeństwie – liceum
W bieżącym roku szkolnym (2022/23) WOS w szkołach ponadpodstawowych został zastąpiony przedmiotem Historia i Teraźniejszość (HIT) – zmiany dotyczą jednak wyłącznie treści w zakresie podstawowym, w rozszerzonym zaś – Wiedza o społeczeństwie pozostaje bez zmian. Program nauczania przedmiotu obejmuje okres od 1945 do 2015 r. i łączy treści z zakresu historii powojennej z treściami z zakresu wiedzy o społeczeństwie, uzupełniając wiadomości zdobyte podczas zajęć w klasach IV-VIII. Celem wprowadzenia HIT-u do programu nauczania jest poprawa wśród uczniów znajomości historii najnowszej, lepsze przygotowanie do rozumienia współczesności oraz do świadomego i odpowiedzialnego udziału w życiu publicznym.
Ważne zmiany w programie nauczania Edukacji dla bezpieczeństwa
Edukacja dla bezpieczeństwa została uzupełniona o nowy obszar zagadnień, dotyczący edukacji obronnej oraz umiejętności strzeleckich. Tematy poruszane podczas zajęć to m.in.:
- reagowanie w sytuacji zagrożenia działaniami wojennymi (tzw. survival, w tym miejsca schronienia),
- zasady pierwszej pomocy w sytuacji wystąpienia zagrożenia z użyciem broni konwencjonalnej,
- terenoznawstwo, cyberbezpieczeństwo w wymiarze wojskowym, szkolenie strzeleckie , reagowanie w sytuacji zagrożenia działaniami wojennymi.
Rozszerzenie programu wiąże się z koniecznością zwiększenia kadry nauczycielskiej, która będzie uprawniona do nauczania tak ważnych obecnie przedmiotów.
Podyplomowe studia pedagogiczne
Nauczyciele, którzy chcą uczyć zagadnień związanych z bezpieczeństwem, a także uwarunkowaniami geopolitycznymi i socjologicznymi, mogą podjąć Edukacja dla bezpieczeństwa WOS studia podyplomowe.
W pakiecie z Wiedzą o społeczeństwie jest to idealny kierunek, rozwijający kompetencje. Obydwa przedmioty programowo uzupełniają się wzajemnie, jest to więc kompleksowe rozwiązanie, gdzie może je prowadzić jeden nauczyciel. To korzyść również z punktu widzenia ucznia, pozwalająca na całościowe zrozumienie tematów i uzyskania umiejętności stosowania ich w praktyce.
