O tym, że dziecięca kreatywność nie zna granic, wie każdy rodzic czy nauczyciel. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, jak ważne jest wspieranie twórczości najmłodszych, którzy dzięki temu mogą w skuteczniejszy i bardziej świadomy sposób stymulować kreatywne myślenie. Naukowym podejściem do angażowania się w twórcze życie dzieci zajmuje się pedagogika i psychologia twórczości. Dlaczego warto zdobyć wiedzę z tego zakresu?
Kreatywne dzieci – cechy charakterystyczne oraz wyzwania rozwojowe
Choć znaczna większość dzieci przejawia ogromne pokłady kreatywności, istnieje pewien zestaw cech, który wyróżnia na tle innych ponadprzeciętnie twórcze dzieci. Charakteryzują się one:
- wysoką wrażliwością,
- ciekawością,
- elastycznością myślenia,
- nieustępliwością,
- innowacyjnością.
Twórcze dzieci potrzebują dużo przestrzeni do wyrażania własnych pomysłów, a często również do różnorodnych materiałów i zasobów stymulujących ich kreatywność. Wymaga to od wychowawców i rodziców szczególnego wsparcia oraz umiejętności dostosowania metod nauczania i wychowywania.
Czym jest psychologia twórczości?
Jednym z działów psychologii poświęconej kreatywnej aktywności człowieka jest psychologia twórczości. Zajmuje się ona strukturą, przebiegiem, a także właściwościami całego procesu twórczego. Gałąź ta czerpie z psychologii osobowości, rozwojowej oraz poznawczej. Warto zwrócić uwagę, że psychologia twórczości różni się od arteterapii oraz pedagogiki, ponieważ jej podstawowym pytaniem jest to, jak uczyć, aby uaktywnić w jednostkach potencjał twórczy.
Pedagogika twórczości
Nieco bardziej złożone okazały się w tej kwestii badania pedagogów twórczości, które ewoluowały w kierunku trzech nurtów:
- społeczno-kulturowego – reprezentowany jest przez badaczy, którzy traktują twórczość i jej rozwój jako fenomen jednostkowy oraz wewnętrzny,
- przedszkolnego i wczesnoszkolnego – bada on przejaw aktywności dzieci już od okresu niemowlęctwa, a także analizuje cechy wspólne w poszczególnych latach życia; w tym obszarze szczególną uwagę poświęca się rodzicom, opiekunom i nauczycielom, którzy odgrywają kluczową rolę we wczesnym wykrywaniu i stymulowaniu działania twórczego,
- pedagogiki sztuki – zajmuje się twórczością artystyczną traktując ją jako ważny czynnik rozwojowy, który prowadzi do bardziej zaawansowanych aktywności twórczych.
Pozytywne metody twórcze oddziaływania na dzieci
Będąc rodzicem lub nauczycielem, a już w szczególności, gdy pełnisz obie te funkcje, pozytywne metody twórcze oddziaływania na dzieci okażą się dla Ciebie niezbędne w aktywnym wspieraniu swoich podopiecznych.
Zalicza się do nich m.in.:
- zachęcanie do eksperymentowania i eksploracji – warto umożliwić dzieciom swobodną eksplorację różnych materiałów, narzędzi oraz idei, co jest kluczowe w rozwijaniu kreatywności,
- stwarzanie środowiska wspierającego kreatywność – odpowiednia organizacja sali lekcyjnej lub domowej przestrzeni to podstawa, aby zainspirować i zmotywować dzieci do twórczego myślenia,
- prowadzenie przez przykład i wspólne tworzenie – bardzo duży wpływ na wsparcie najmłodszych mają dorośli – możesz razem realizować pomysły dziecka oraz przedstawiać swoje propozycje, co wpłynie pozytywnie na umiejętności współpracy.
Metody rozwijania aktywności twórczej dzieci
Istnieje wiele strategii i metod rozwijania aktywności twórczej dzieci, a do najpopularniejszych należą techniki parateatralne. W wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym dzieci uwielbiają zabawy rozwijające ekspresję twórczą, które jednocześnie uruchamiają wyobraźnię. A do nich zaliczają się m.in.:
- wprawki pantomimiczne – dzieci samodzielnie lub w parach przedstawiają różne sytuacje z życia, np. wspinanie się na skałę,
- technikę zmiany ról – można odegrać scenkę, w której dziecko przyjmuje rolę nauczyciela, a nauczyciel dziecka,
- drama – to zaaranżowanie fikcyjnej sytuacji, w której dziecko musi wejść w daną rolę,
- teatrzyk wyboru – nauczyciel wraz z dziećmi wybiera temat, a jedno z dzieci dobiera aktorów i przydziela im konkretne role.
Zapisz się na studia i zdobądź fachową wiedzę
Wychodząc naprzeciw potrzebom pedagogów szkolnych, nauczycieli oraz rodziców w uzyskaniu fachowej wiedzy w zakresie twórczego wspierania dzieci i młodzieży, nasza Uczelnia stworzyła studia podyplomowe – Pedagogika szkolna z psychopedagogiką kreatywności. Zapisując się na kierunek zdobędziesz wiedzę m.in. na temat psychopedagogiki twórczości oraz zastosowania nowoczesnych technik uczenia się oraz technologii informatycznych w rozwoju kreatywności myślenia.
Więcej informacji na temat studiów znajdziesz w opisie kierunku.
