Czasy, w których nauczyciel pełnił jedynie rolę pracownika realizującego program nauczania, minęły bezpowrotnie. Aktualnie w stosunku do osób wykonujących ten niezwykle ważny w kontekście rozwoju społeczeństwa zawód oczekiwania są znacznie większe. Podobnie jak zakres i obszar obowiązków, dlatego w tym artykule przyjrzymy się, jaka aktualnie jest rola i zadania nauczyciela w szkole.
Rola i zadania nauczyciela w szkole
Szkoła to instytucja oświatowa, która dla uczniów jest drugim – zaraz po domu rodzinnym – środowiskiem wychowawczym. Z tego powodu powinna zapewnić prawidłową opiekę, która pozwoli dzieciom i młodzieży na aktywne uczestnictwo w zdobywaniu wiedzy, wszechstronny rozwój i wyrażanie swojej ekspresji.
Osobą, która odgrywa kluczową rolę w tym środowisku jest nauczyciel, a w szczególności wychowawca klasy, którego zakres zadań i obowiązków wobec każdego ucznia oraz jego rodziców jest znacznie większy.
Do ról i zadań nauczyciela w szkole nie należy aktualnie tylko realizowanie zadań jako edukator. Osoba pracująca w tym zawodzie jest również:
- mentorem i doradcą – nauczyciele wspierają uczniów w podejmowaniu ważnych decyzji – np. w kontekście rozwoju osobistego, edukacji czy kariery,
- promotorem wartości i postaw – szacunek, empatia czy odpowiedzialność to kluczowe wartości przekazywane przez uczniów, dla których są niezwykle istotne do funkcjonowania w społeczeństwie,
- obserwatorem i interwentem – nauczyciel powinien obserwować postępy oraz zachowania uczniów i odpowiednio interweniować, aby zapewnić bezpieczeństwo – zarówno emocjonalne, jak i fizyczne,
- wzorem do naśladowania – na nauczycielu spoczywa duża odpowiedzialność, ponieważ uczniowie podpatrują to, jak zachowuje się w każdej sytuacji i uznają to za wzorzec.
Nauczyciel – pomoc w wychowaniu dziecka
Dzieci spędzają w szkole większą część dnia i – w zależności od relacji z rodzicami i sytuacji w domu – to czasami jedyne miejsce, gdzie mogą przebywać z osobą dorosłą wywierającą pozytywny wpływ na jego emocjonalny i społeczny rozwój. Nie bez powodu panuje więc wszechobecna opinia o tym, że praca nauczyciela to nie tylko teoretyczne i praktyczne przygotowanie do zawodu, ale powołanie w postaci empatycznego, cierpliwego i troskliwego podejścia.
Nauczyciel pomaga w wychowaniu dziecka poprzez codzienne interakcje ucząc szacunku do innych, cierpliwości czy odpowiedzialności. Pomoc ta może przejawiać się na wiele sposobów, np.:
- prowadząc zajęcia wychowawcze – są one idealnym momentem na to, aby uczyć dzieci jak radzić sobie z konfliktami, które często pojawiają się w klasie, a zbudowanie zdrowych relacji nauczyciela z podopiecznymi pozwoli przełożyć to na relację wśród rówieśników;
- organizując zajęcia grupowe i organizacyjne – zajęcia lekcyjne z danego przedmiotu, a w szczególności godzina wychowawcza to świetny moment na zorganizowanie projektów grupowych i integracyjnych, podczas których uczniowie mogą nauczyć się szacunku do opinii innych,
- nagradzając za dobre zachowanie – okazję na to, aby kształtować postawy moralne uczniów nadarzają się każdego dnia, dlatego nauczyciel powinien umieć wykorzystać proste sytuacje i przykładowo nagrodzić ucznia za uczciwość, gdy ten odda zgubiony przedmiot.
Pomoc w wychowaniu trudnych dzieci
W polskich szkołach coraz większą grupę stanowią dzieci z wieloma trudnościami – w tym rozwojowymi i emocjonalnymi. Bez względu na stopień różnych zaburzeń czy deficytów, to nauczyciele pełnią ważną rolę w procesie przywrócenia ich do optymalnego funkcjonowania w życiu szkolnym. Pomoc w wychowaniu trudnych dzieci to przede wszystkim wsparcie w przypadku:
- problemów w nauce – nauczyciel adaptuje metody nauczania i wprowadza zindywidualizowane plany edukacyjne, a w razie potrzeby organizuje dodatkowe konsultacje,
- trudności emocjonalnych – to właśnie nauczyciel jako pierwszy może dostrzec u ucznia stres i wycofanie, dlatego jego reakcja jest bardzo ważna w kontekście dalszego wsparcia.
Studia podyplomowe dla nauczycieli – rozwój w kontekście pomocy psychologicznej
Pomimo wszechobecnego dostępu do Internetu i wiedzy na każdy temat, rola i zadania nauczyciela wciąż są bardzo ważne nie tylko w kontekście rozwoju edukacyjnego, ale również emocjonalnego i społecznego uczniów. Pedagog ma nie tylko wpływ na ucznia, ale przede wszystkim może odpowiednio zareagować w przypadku istotnych zaburzeń.
Jeśli jesteś nauczycielem i chcesz poszerzyć swoje kompetencje z zakresu pomocy osobom doświadczającym problemów psychicznych oraz kryzysów rozwojowych, zapisz się na studia podyplomowe „Pomoc psychologiczna i interwencje kryzysowe”. Kierunek znajdujący się w ofercie naszej Uczelni pozwoli Ci zdobyć wiedzę m.in. z zakresu:
- pomocy i poradnictwa w okresie dorastania,
- diagnozy psychologicznej w zaburzeniach psychicznych,
- interwencji kryzysowej w szkole.
Więcej informacji na temat studiów znajdziesz w opisie kierunku.
