Jeszcze nie tak dawno sztuka kojarzyła się głównie z pasją młodych lub z talentem „od dziecka”. Dziś coraz więcej dorosłych odkrywa jej terapeutyczny potencjał – bez względu na wiek, za to z potrzebą wyrażenia siebie, przepracowania emocji czy po prostu odpoczynku od codziennego stresu. Arteterapia staje się realnym wsparciem, a prowadzenie zajęć z tej dziedziny coraz bardziej poszukiwaną umiejętnością. W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie przygotowaliśmy przykładowy scenariusz zajęć terapeutycznych z wykorzystaniem arteterapii dla dorosłych, który może okazać się inspirującym narzędziem w Twojej pracy.
Arteterapia dla dorosłych – na czym polega i komu pomaga?
Zanim przejdziemy do przykładowego scenariusza, warto przypomnieć sobie, czym właściwie jest arteterapia i jakie cele może realizować w pracy z dorosłymi. To forma terapii oparta na działaniach twórczych – takich jak malowanie, rysowanie, rzeźbienie, taniec czy muzyka, czyli artystyczne aktywności pozwalające wyrażać emocje, redukować napięcia i wzmacniać samoświadomość.
Zajęcia tego typu kierowane są przede wszystkim do osób doświadczających stresu, trudnych emocji, wypalenia zawodowego, kryzysów osobistych, a także do tych, którzy są w procesie rozwoju i chcą lepiej zrozumieć samych siebie. Arteterapia pomaga budować kontakt z własnym wnętrzem w bezpiecznej, symbolicznej przestrzeni, a jednocześnie daje uczestnikom poczucie sprawczości i odzyskiwania kontroli nad własnym samopoczuciem.
Struktura zajęć arteterapeutycznych
Zanim przystąpisz do realizacji własnego scenariusza zajęć terapeutycznych, warto znać podstawowe ramy organizacyjne, które sprzyjają komfortowi uczestników i skuteczności całego procesu. Niezależnie od tematu czy techniki, dobrze zaplanowana struktura to fundament każdej sesji – szczególnie jeśli scenariusz zajęć terapeutycznych ma być uniwersalny i gotowy do użycia w różnych środowiskach.
- Czas trwania: standardowo od 60 do 90 minut, w zależności od grupy i intensywności tematu.
- Liczba uczestników: zarówno sesje indywidualne, jak i grupowe (zazwyczaj 6–12 osób).
- Materiały: m.in. kredki, pastele, farby, glina, papier, gazety do kolażu – dostępne i różnorodne.
- Warunki: przestrzeń sprzyjająca wyciszeniu, swobodzie twórczej, bez oceniania efektów pracy.
Przykładowy scenariusz zajęć arteterapeutycznych
Każde spotkanie terapeutyczne oparte na sztuce powinno mieć czytelną strukturę, która zapewni uczestnikom poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności. Dzięki trójfazowemu podziałowi – wprowadzenie, część główna i zakończenie – można płynnie przeprowadzić grupę przez proces twórczy, refleksję i integrację doświadczeń.
Wprowadzenie (10–15 min)
Zajęcia rozpoczynają się od serdecznego powitania uczestników i krótkiej rundki zapoznawczej. Następnie terapeuta przedstawia zasady spotkania, podkreślając brak oceniania i dowolność wyrażania siebie. Sesję wprowadza też krótka aktywność rozluźniająca, np. ćwiczenia oddechowe lub wizualizacja, które pomagają uczestnikom wejść w kontakt ze sobą i przygotować się na część twórczą.
Część główna – ćwiczenie arteterapeutyczne (40–50 min)
Główna część spotkania to działanie artystyczne wokół wybranego tematu, np. „Mapa moich emocji” czy „Mój wewnętrzny krajobraz”. Uczestnicy mogą wyrażać się przez rysunek, malarstwo, kolaż lub glinę. Terapeuta krótko tłumaczy cel ćwiczenia i zachęca do swobodnej pracy, wspierając, ale nie ingerując w interpretacje. W razie potrzeby możliwe jest dzielenie się refleksjami już w trakcie tworzenia.
Podsumowanie i refleksja (15–20 min)
Zakończenie sesji to czas na wymianę wrażeń – dla chętnych. Prowadzący zadać kilka pytań pomocniczych:
- Co poczułaś/eś w trakcie pracy?
- Co Cię zaskoczyło?
- Jaką myśl zabierasz ze sobą po tych zajęciach?
Spotkanie kończy się spokojnym akcentem – może to być wspólne ćwiczenie oddechowe, afirmacja lub krótkie podsumowanie nawiązujące do atmosfery i przebiegu spotkania.
Rola terapeuty w zajęciach arteterapeutycznych – co warto wiedzieć?
Prowadzenie zajęć arteterapeutycznych wymaga nie tylko wiedzy merytorycznej, ale także elastyczności i uważności na potrzeby grupy. Oto kilka praktycznych wskazówek, które mogą ułatwić pracę terapeutom realizującym scenariusz zajęć terapeutycznych:
- Dostosowanie scenariusza do uczestników – dobieraj tematy, techniki i tempo pracy w zależności od wieku, poziomu otwartości grupy i trudności, z jakimi się mierzy.
- Umiejętności terapeuty – rozwijaj zdolność aktywnego słuchania, empatycznej obecności i tworzenia bezpiecznej przestrzeni do ekspresji.
- Reakcja na trudne emocje – bądź przygotowany na pojawienie się silnych reakcji emocjonalnych i reaguj z uważnością, nie oceniając, oferując wsparcie i możliwość wyciszenia lub rozmowy indywidualnej.
Więcej o tym, jak poprowadzić ciekawe zajęcia z arteterapii, przeczytasz na naszym blogu.
Arteterapia – studia podyplomowe, które otwierają nowe możliwości zawodowe
W obliczu rosnącego zapotrzebowania na skuteczne i holistyczne formy wsparcia psychicznego arteterapia zyskuje coraz większe uznanie zarówno wśród specjalistów, jak i osób poszukujących pomocy. To metoda, która łączy sztukę z terapią, otwierając przestrzeń do wyrażania emocji, budowania samoświadomości i wspierania rozwoju w sposób naturalny i bezpieczny.
Jeśli jesteś osobą działającą w obszarze wsparcia psychicznego lub dopiero planujesz pracę w zawodzie, studia podyplomowe „Arteterapia (3 sem)” dostępne w ofercie naszej Uczelni to świetny sposób, by zdobyć nie tylko kompleksową wiedzę, ale też praktyczne umiejętności. Zapisz się już dziś i zdobądź przygotowanie do prowadzenia zajęć z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi zmagającymi się z różnymi trudnościami rozwojowymi i społecznymi – w sposób profesjonalny, twórczy i pełen empatii.
