Ostatnia aktualizacja artykułu: 15 marca 2024
Duży nacisk na indywidualizację pracy z uczniem, a także dostosowanie edukacyjnej przestrzeni do potrzeb każdego z nich sprawia, że nauczyciele mierzą się w swojej codziennej pracy z wieloma wyzwaniami. Na relację pomiędzy osobą prowadzącą zajęcia i podopiecznym oraz efekty kształcenia wpływa w dużej mierze osobowość ucznia. W tym artykule przyjrzymy się jakie są typy uczniów i w jaki sposób rozpoznać każdy z nich.
Studia podyplomowe dla nauczycieli, czyli jak poznać metodykę pracy z każdym typem ucznia
W prawidłowym rozpoznaniu osobowości uczniów oraz dostosowaniu form pracy niezbędne okaże się wykorzystanie wiedzy, jaką aspirująca do prowadzenia zajęć osoba zdobywa realizując studia pedagogiczne dla nauczycieli. Szczególnie istotna jest odpowiednia diagnoza osobowości uczniów, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Metodykę pracy z uczniami o różnych cechach charakteru i poziomie intelektualnym nauczyciel poznaje realizując studia z zakresu pedagogiki specjalnej, dzięki którym zdobywa kwalifikacje do pracy w tym obszarze.
Diagnoza typów uczniów – dlaczego jest tak ważna dla nauczyciela?
Szkoła stawia aktualnie przed nauczycielem wiele nowych zadań związanych z dostosowaniem tempa i metod pracy do indywidualnego poziomu rozwojowego ucznia. Osoba prowadząca zajęcia powinna patrzeć na proces kształcenia z perspektywy indywidualnych predyspozycji ucznia, a niekoniecznie w odniesieniu do całej grupy.
Indywidualność poznawcza jednostki uzależniona jest od sposobu interpretowania rzeczywistości, osobistych doświadczeń ucznia czy preferowanej strategii uczenia się. Diagnoza typów uczniów pozwoli nauczycielowi wybrać kierunek edukacji oraz wsparcia w procesie kształcenia, by były one jak najbardziej efektywne dla każdego z nich. W jaki sposób można rozpoznać konkretne typy uczniów?
Typy osobowości ucznia
Zachowanie uczniów od lat jest przedmiotem analizy badaczy, którzy na podstawie obserwacji sklasyfikowali cztery podstawowe typy osobowości uczniów.
Typ intelektualny
Pierwszym z nich jest typ intelektualny, którego można rozpoznać po:
- wysoko rozwiniętych kompetencjach intelektualnych,
- dobrej koncentracji uwagi,
- myśleniu analitycznym,
- zdolności dokładnego odtwarzania,
- wysokiej motywacji do nauki,
- rozwiniętych zdolnościach komunikacyjnych.
ZAPISZ SIĘ NA STUDIA PEDAGOGICZNE I ZDOBĄDŹ WIEDZĘ ORAZ UMIEJĘTNOŚCI DO PRACY Z UCZNIAMI O RÓŻNYCH OSOBOWOŚCIACH
Osobowość ucznia intelektualnego ma jednak swoje słabe strony w postaci:
- wygórowanych ambicji,
- wyniosłości nad innymi,
- niskich kompetencji społecznych,
- drażliwości.
Typ działający
Nieco inaczej funkcjonuje uczeń posiadający osobowość typu działającego. Nauczyciel może rozpoznać go po:
- dużej aktywności ruchowej,
- szerokim spektrum zainteresowania,
- sprawnym i praktycznym myśleniu,
- dobrej integracji społecznej,
- uzdolnieniach sportowych,
- dużym zainteresowaniu tym, co nowe.
Osoba prowadząca zajęcia może mieć pewne problemy w utrzymaniu koncentracji takiego ucznia, który może przejawiać również niepokój ruchowy, szybką demotywację czy trudności w przestrzeganiu ustalonych zasad.
Typ współpracujący
Kolejnym typem osobowości ucznia jest typ współpracujący. Nauczyciel może go rozpoznać po tym, że:
- lubi współpracować z innymi uczniami,
- jest wytrwały w realizacji zadań,
- jest stabilny emocjonalnie,
- posiada tzw. motywację naśladowczą.
Podobnie jak poprzednie typy osobowości ucznia, również i w tym przypadku podopieczny może przejawiać pewne trudności. Zaliczyć można do nich brak własnej inicjatywy, trudności z aktywizowaniem czy wykorzystywanie innych uczniów do realizacji zadań.
Typ emocjonalny
Ostatnim w tej klasyfikacji osobowości uczniów jest typ emocjonalny. W przeciwieństwie do opisanych powyżej, uczeń posiadający ten typ osobowości wyróżnia się kreatywnością, bogatą wyobraźnią oraz umiejętnościami artystyczno-muzycznymi. Często angażuje się w różne aktywności i jest gotowy do pomocy innym. Jego słabą stroną może być jednak często zmieniający się nastrój i bujanie w obłokach.
Klasowy żartowniś czy osiłek – inne klasyfikacje
Powyższe cztery typy osobowości zostały opisane w oparciu o klasyfikację stworzoną przez autorów książki Diagnoza typów uczniów. Istnieje jednak wiele innych podziałów na typy osobowości uczniów i tak naprawdę każdy nauczyciel może spróbować dokonać własnej diagnozy na przykładzie swojej grupy. W każdej klasie znajdują się uczniowie wyróżniający się na tle innych – klasowy żartowniś, buntownik czy osiłek to tylko jedne z wielu indywidualności, jakie mogą przejawiać podopieczni.
