Włochy uznaje się za kolebkę europejskiej cywilizacji, która odcisnęła znaczące piętno w wielu aspektach życia. Od lat uczeni z tego kraju wyznaczają pewne standardy także w kwestii systemu edukacji. Za świetny przykład uchodzi włoska lekarka Maria Montessori, której metoda kształcenia do dziś cieszy się dużą popularnością także w polskich szkołach. Jeśli chodzi o system Montessori przedszkole, szkoła podstawowa i ponadpodstawowa może kompleksowo wykorzystywać tę metodę lub wdrażać jedynie jej elementy.
Montessori – metoda włoskiej lekarki
Metoda Montessori jest systemem wychowawczym dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym, zapoczątkowany przez włoską lekarkę Marię Montessori. Skupia się na wszechstronnym rozwoju dziecka poprzez stworzenie specjalnych warunków środowiskowych dla uczniów oraz nauczycieli. Według założeń uczonej każde dziecko jest odrębną jednostką, która powinna rozwijać się według indywidualnych planów rozwojowych. Zapisane są w nich jego umiejętności, kompetencje, a także możliwości pozwalające na efektywną i samodzielną naukę.
CHCESZ ZDOBYĆ PRZYGOTOWANIE DO PRACY W SZKOŁACH MONTESSORI? ZAPISZ SIĘ NA PODYPLOMOWE STUDIA PEDAGOGICZNE
Edukacja Montessori – naturalność przede wszystkim
Według Marii Montessori niezwykle ważne w procesie edukacji jest naturalne wychowanie, uwzględniające naturalne prawa rozwoju, tendencje i reakcje w zachowaniu wszystkich żywych istot. Uznawała, że opanowywanie i poznawanie rzeczywistości, która otacza człowieka, dokonywana jest nie tylko przez względy intelektualne, ale również instynkty oraz emocje.
Montessori – przedszkole i nie tylko
Edukacja Montessori realizowana jest w polskich szkołach na wszystkich szczeblach edukacyjnych i we wszystkich rodzajach placówek. W zależności od jej specyfiki, może wymagać pewnych modyfikacji – wiele szkół stosuje wyłącznie metodę Montessori, podczas gdy inne włączają jedynie jej poszczególne elementy.
10 zasad Montessori
Włoska lekarka stworzyła tzw. 10 zasad Montessori, które odnoszą się do jej autorskiego podejścia pedagogicznego. Zalicza się do nich regułę:
- swobodnego wyboru materiału – uczeń sam dokonuje wyboru także pod kątem materiałów dydaktycznych, które są zawsze dostępne i w jego zasięgu,
- swobodnego wyboru miejsca pracy – uczeń pracuje w miejscu, który mu odpowiada (w granicach rozsądku nauczyciela oraz możliwości organizacyjnych),
- swobodnego wyboru czasu pracy – decyzja odnośnie czasu pracy również pozostawiona jest uczniowi,
- swobodnego wyboru formy pracy – uczeń ma prawo do indywidualnej i samodzielnej nauki w ciszy, a gdy zajdzie taka potrzeba może poprosić o pomoc, samodzielnie wybiera również temat pracy,
- porządku – zarówno wszystkie przedmioty, jak i uczniowie mają swoje miejsce, których nie zmieniają, dzięki czemu w klasie panuje harmonia,
- ograniczenia – pomimo dużej swobody, uczeń podlega regułom i zasadom, które są określone dla całej grupy – ich aktywności nie mogą przeszkadzać innym,
- izolowania trudności – jeśli uczeń pracuje z tzw. różową wieżą (popularną w metodzie Montessori) w celu uporządkowania pojęć związanych z wielkością, nie zajmuje się innymi aspektami (np. długością, grubością, wagą, dźwiękiem) – chodzi o prostotę wykonywanych zadań,
- transferu – materiał Montessori to najpełniejszy zestaw pomocy dydaktycznych, a jego każdy element jest pewnego rodzaju ogniwem w łańcuchu edukacyjnym,
- własnego działania i powtarzania – w trakcie nauki akceptowane jest powtarzanie, dzięki któremu uczeń może nabyć nowe umiejętności,
- samokontroli – materiał jest skonstruowany w taki sposób, by dzieci samodzielnie mogły stwierdzić, czy popełniły błąd.
Montessori – szkoła z możliwościami dla uczniów i nauczycieli
Metoda Montessori jest dość elastyczna i może być stosowana w różnych środowiskach edukacyjnych. Bardzo ważnym aspektem jest jednak odpowiednie zrozumienie jej założeń przez kadrę dydaktyczną. Szkoła Montessori oferuje wiele możliwości rozwoju nie tylko samym uczniom, ale również nauczycielom, którzy chcą poszerzyć swoje kompetencje i rozpocząć pracę w nowym obszarze.
Pedagogika Montessori to perspektywa rozwoju dla aktywnych zawodowo nauczycieli, którzy chcą zdobyć merytoryczne i praktycznie przygotowanie do prowadzenia zajęć według założeń włoskiej lekarki. Realizując kierunek „Edukacja Montessori w przedszkolu i szkole” oferowany przez Wyższą Szkołę Kształcenia Zawodowego, słuchacze poznają wszystkie najważniejsze zagadnienia niezbędne do pracy.
