Literatura jest znana ludziom od wieków, jednak jej terapeutyczne funkcje są wykorzystywane stosunkowo od niedawna. Jak się okazuje czytelnictwo nie tylko potrafi rozwinąć wiedzę oraz pobudzić wyobraźnie, ale również pozytywnie wpłynąć na redukcję różnego rodzaju zaburzeń. Biblioterapia i bajkoterapia to formy leczenia poprzez sztukę, wchodzące w skład coraz popularniejszej dziedziny, jaką jest arteterapia.
Biblioterapia i bajkoterapia – formy leczenia arteterapii
Arteterapia, nazywana również terapią poprzez sztukę, bazuje na teoriach psychologicznych (w tym na psychoanalizie), podejściu behawioralno poznawczym oraz na przekonaniu, iż proces twórczy wykazuje silne działanie rozwojowe i terapeutyczne. Głównym założeniem arteterapii jest samo uczestniczenie w procesie – nie liczy się sam efekt w postaci dzieła, choć może oczywiście mieć również wartość estetyczną.
Do podstawowych funkcji arteterapii zalicza się:
- rekreacyjną – pacjent może zapomnieć o swoich problemach skupiając się na wytworzeniu danego dzieła,
- edukacyjną – osoba zmagająca się z różnego rodzaju zaburzeniami może poprzez kontakt ze sztuką może znacznie polepszyć swoją orientację na temat otaczającego świata,
- korekcyjną – zapoznanie się z danym dziełem (np. utworem literackim) może zmienić postrzeganie swojego problemu i przekształcić szkodliwe mechanizmy na te bardziej wartościowe – np. utożsamiając się z bohaterem danej książki.
Funkcje te realizowane są poprzez zajęcia organizowane z uwzględnieniem konkretnego obszaru sztuki, np. poprzez:
- muzykę (muzykoterapia),
- teatr (choreoterapia),
- literaturę (biblioterapia),
- sztuki plastyczne.
Biblioterapia i bajkoterapia – na czym polegają?
Biblioterapia została oficjalnie wyodrębniona jako jedna z gałęzi arteterapii wraz z ukazaniem się w 1961 roku drugiego wydania anglojęzycznego Ilustrowanego Słownika Webstera. W publikacji znajduje się definicja stosowana po dziś dzień, która mówi o tym, iż biblioterapia polega na wykorzystywaniu wyselekcjonowanych materiałów literackich w pomocy terapeutycznej stosowanej w psychiatrii oraz medycynie. Ukierunkowana literatura pomaga szczególnie osobom zagubionym, odrzuconym, odizolowanym społecznie czy odczuwającym lęki.
CHCESZ ZDOBYĆ UMIEJĘTNOŚCI ORAZ WIEDZĘ DO PRACY W OBSZARZE BIBLIOTERAPII I BAJKOTERAPII? ZAPISZ SIĘ NA STUDIA PODYPLOMOWE
Odpowiednio dobrana lektura pozwala:
- dostrzec pacjentowi, iż nie tylko on boryka się z różnymi problemami,
- zrozumieć motywy postępowania ludzi, którzy są uwikłani w różne sytuacje,
- dostrzec wartość zebranego doświadczenia,
- zachęcić czytelnika do obiektywnego spojrzenia na własną sytuację.
Bajkoterapia jest rodzajem biblioterapii i skierowana jest do dzieci w wieku 4-9 lat, jednak jej pozytywne skutki mogą dostrzec także nieco starsi.
Biblioterapia a bajkoterapia – różnice
W odróżnieniu od klasycznego ujęcia biblioterapii, bajkoterapia pełni funkcję profilaktyczną – ma za zadanie przygotować najmłodszych do potencjalnych zagrożeń i trudności, z jakimi mogą mieć styczność w przyszłości. W bajkoterapii stosuje się bajki terapeutyczne bądź tzw. bajeczki edukacyjne, które umożliwiają zbudowanie zasobów osobistych, a także wytworzeniu zmian w myśleniu oraz odczuwaniu.
Wyraźną różnicą jest także rezultat procesu, który w biblioterapii ma za zadanie zareagować na aktualny stan psychiczny pacjenta, a w bajkoterapii wpłynąć na rozwój podstawowych kompetencji. Oczekiwanym efektem bajkoterapii jest wspomaganie myślenia przyczyno-skutkowego czy rozwój kreatywności. Odpowiednio dobrana lektura może być dla dziecka także sposobem na przepracowanie doświadczeń traumatycznych.
Studia podyplomowe Biblioterapia i bajkoterapia
Oprócz samego dzieła literackiego, ogromne znaczenie w procesie leczenia odgrywa terapeuta, który wykorzystując wiedzę zdobytą w trakcie przygotowania do pełnionej funkcji, dobiera odpowiednie metody i techniki zwiększające efektywność oddziaływania danego tytułu.
Szereg pozytywnych rezultatów w terapii pacjentów z wieloma różnymi zaburzeniami i schorzeniami sprawia, iż leczenie poprzez sztukę staje się coraz chętniej wykorzystywane jako wsparcie klasycznej formy terapii. Słuchacze Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego mogą zdobyć wiedzę oraz umiejętności niezwykle przydatne w tej profesji realizując studia podyplomowe Biblioterapia i bajkoterapia.
Ogromną zaletą jest nie tylko dopracowany i rozbudowany program kierunku, ale również możliwość jego realizacji przez Internet. Więcej o formie kształcenia przeczytasz w naszym artykule „Jak wyglądają studia online?”.
