Szkoły przetwarzają duże ilości danych osobowych na temat uczniów, rodziców, a także pracowników, którzy odgrywają kluczową rolę w kontekście ochrony prywatności dzieci i młodzieży. W tym artykule przeanalizujemy, komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
Dlaczego ochrona danych osobowych w szkole jest tak ważna?
Przestrzeganie zasad związanych z ochroną danych osobowych uczniów jest bardzo ważnym aspektem w kontekście zabezpieczania ich prywatności przed nadużyciami, jakie mogłyby wynikać z kradzieży tożsamości czy niechcianego wykorzystania informacji. Pozwala także utrzymać zaufanie zarówno uczniów, jak i rodziców oraz zapewnia zgodność z przepisami prawa, jak np. RODO. Naruszenie poufności może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi oraz finansowymi, a także negatywnie wpłynąć na reputację szkoły i relacje z rodzinami uczniów.
Jakie przepisy odnoszą się do ochrony danych osobowych w szkole?
Każdą szkołę reprezentuje dyrektor, przetwarzający dane na podstawie przepisów, które odnoszą się ściśle do funkcjonowania systemu oświaty. Jest to:
- Prawo oświatowe;
- Karta Nauczyciela;
- Ustawa o systemie oświaty;
- Ustawa o systemie informacji oświatowej;
- Ustawa o finansowaniu zadań oświatowych.
Szkoła lub placówka oświatowa jest zobowiązana do tego, aby spełniać także zasady zawarte w rozporządzeniu RODO. Przepisy mówią o konieczności:
- spełnienia obowiązku informacyjnego względem osób, których dane dotyczą;
- zabezpieczenia danych przy użyciu odpowiednich środków technicznych, a także organizacyjnych, aby dane nie były udostępnione nieupoważnionym osobom;
- ochrony danych przed zniszczeniem bądź utratą;
- respektowania praw osób, których dane są przetwarzane – m.in. udzielania informacji co do celów, źródeł, sposobów przetwarzania;
- wyznaczenia inspektora ochrony danych.
Komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu?
Powyższe przepisy dotyczą nie tylko dzieci uczęszczających do szkoły, ale również wszystkich pracowników szkoły (także tych, którzy nie są pedagogami, np. wolontariuszy czy asystentów nauczycieli). Choć dana placówka ma dbać o ochronę danych każdego, to kwestia tego, komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu, budzi największe zainteresowanie. Otóż co do zasady dopuszczalne jest przekazywanie danych jego rodzicom lub opiekunom prawnym.
Komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu? Rodzina i rodzeństwo
Często w przypadku chwilowej nieobecności rodziców zdarza się, że bezpośrednią opiekę nad uczniami sprawuje rodzeństwo lub inni członkowie rodziny, np. dziadkowie. Wówczas rodzice lub opiekunowie prawni powinni upoważnić inne osoby do uzyskiwania informacji na temat dziecka, przykładowo pisząc krótką informację na kartce z zakresem danych, jakie nauczyciel może przekazać.
Udostępnienie informacji innym podmiotom trzecim powinno za każdym razem mieć podstawę w obowiązujących przepisach. Według rozporządzenia RODO udostępnianie i przetwarzanie jest dozwolone, kiedy jest to niezbędne, aby wypełnić obowiązek prawny, jaki spoczywa na administratorze danych. Zakres udostępnianych informacji na temat ucznia nie powinien być więc szerszy niż jest to konieczne do realizowania zadań nałożonych przepisami.
Rozmowa telefoniczna – komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu?
Bardzo często rodzice lub opiekunowie prawni chcą uzyskać od nauczyciela pewne informacje drogą telefoniczną. Najważniejszym aspektem w takim przypadku jest zidentyfikowanie osoby dzwoniącej i ustalenie, czy jest uprawniona do pozyskania informacji o uczniu. Jako nauczyciel powinieneś potwierdzić, czy rozmówca jest osobą, za którą się podaje. Możesz w tym celu poprosić o podanie:
- imienia i nazwiska dziecka;
- jego wieku;
- daty urodzenia;
- klasy, do której uczęszcza;
- nazwiska wychowawcy;
- informacji na temat ubrania dziecka.
Kto może żądać informacji o uczniu?
Rodzice, opiekunowie prawni lub rodzina dziecka to niejedyne grupy, które mogą chcieć uzyskać informacji na jego temat. Jeśli zastanawiasz się, komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu, warto wspomnieć, że dane może chcieć pozyskać m.in.:
- policja – dane mogą być udostępnione przez administratora (dyrektora szkoły), gdy wniosek będzie dotyczył obowiązków służbowych realizowanych przez policję, np. podczas prowadzenia postępowania;
- specjalista realizujący pomoc psychologiczno-pedagogiczną – ma prawo do przechowywania danych osobowych w celu prowadzenia niezbędnej dokumentacji;
- podmiot zewnętrzny – różne firmy, chcąc przedłożyć ofertę, mogą prosić nauczyciela o przekazanie imiennych ankiet uczniom i rodzicom – pozyskanie danych może odbyć się tylko za wyraźną zgodą rodziców, prawnych opiekunów lub pełnoletnich uczniów.
Szkoła, oprócz wypełniania swoich obowiązków dydaktyczno-wychowawczych, powinna jednocześnie stać na straży zapewnienia ochrony uczniów. Nauczyciel nie jest uprawniony do udostępniania danych podmiotom zewnętrznym lub wyrażania w imieniu uczniów zgody na ich przetwarzanie. Jeśli ciekawiło Cię to, komu nauczyciel może udzielić informacji o uczniu, musisz wiedzieć, że nie powinien podejmować on żadnych czynności, które narażają na utratę prywatności jego bądź rodziców lub opiekunów prawnych.
Chcesz zostać dyrektorem szkoły i pełnić rolę administratora danych osobowych? Zapisz się na studia podyplomowe
Jeśli jesteś nauczycielem o najwyższych ambicjach zawodowych i aspirujesz do pełnienia funkcji dyrektora szkoły, który łączy funkcje menedżerskie z dbaniem o prywatność swoich uczniów, zapisz się na kierunek dostępny na naszej Uczelni. Studia podyplomowe „Organizacja i Zarządzanie Oświatą” pozwolą Ci zdobyć niezbędne wykształcenie do pracy w zawodzie.
Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule „Jak zostać dyrektorem szkoły? Wszystko, co musisz wiedzieć o tym stanowisku”.
