Ostatnia aktualizacja artykułu: 3 stycznia 2024
Szkoła pełni wiele bardzo ważnych funkcji w kontekście wychowania i rozwoju uczniów. Oprócz podstawowej i oczywistej, czyli edukacyjnej, jednym z kluczowych zadań jest eliminowanie różnych niepowodzeń szkolnych wywołanych przez zaburzenia hamujące lub znacznie ograniczające psychofizyczny rozwój dzieci. W tym artykule przyjrzymy się, jak terapia pedagogiczna pomaga dzieciom i młodzieży przezwyciężyć niepowodzenia szkolne.
Terapia pedagogiczna – definicja
Uczniowie mogą mierzyć się w środowisku szkolnym nie tylko z problemami powodującymi trudności edukacyjne, ale również z przeszkodami wpływającymi negatywnie na opanowywanie umiejętności społecznych. Z pomocą przychodzi terapia pedagogiczna – definicje zawarte w literaturze wskazują, iż są to oddziaływania przy pomocy środków pedagogicznych, dydaktycznych i wychowawczych zarówno na przyczyny, jak i przejawy problemów uczniów w procesie edukacji, które mają na celu wyeliminować niepowodzenia szkolne, a także ich ujemne konsekwencje.
Terapia pedagogiczna – co to?
Z uwagi na fakt, iż odsetek dzieci i młodzieży, u których nauczyciele zauważają pewne ograniczenia nieustannie rośnie, coraz więcej osób zastanawia co to terapia pedagogiczna. Otóż jest ona jednym z elementów zajęć kompensacyjno-korekcyjnych i skierowana jest do dzieci wymagających specjalnych potrzeb kształcenia. Mogą one wynikać z zaburzeń rozwojowych, jak również z nieodpowiedniego opanowania tych umiejętności, które są konieczne, aby brać udział w procesie kształcenia. Terapia pedagogiczna ma postać zajęć, podczas których wykonywane są odpowiednie ćwiczenia, zadania oraz zabawy.
CHCESZ ROZPOCZĄĆ PRACĘ JAKO TERAPEUTA PEDAGOGICZNY? ZAPISZ SIĘ NA STUDIA PODYPLOMOWE I ZDOBĄDŹ NIEZBĘDNE PRZYGOTOWANIE
Cele terapii pedagogicznej
Choć każdy uczeń posiada inny zestaw umiejętności, które wymagają skorygowania, istnieje kilka ogólnych celów terapii pedagogicznej. Takie działania pozwalają:
- przywrócić uczniowi wiarę we własne możliwości,
- wdrożyć do aktywności oraz samodzielności w realizacji zadań – zarówno w środowisku szkolnym, jak również domowym,
- opanować umiejętności poprawnego czytania, pisania oraz liczenia,
- wzmocnić silne strony dziecka,
- wyćwiczyć zaburzone funkcje,
- doskonalić funkcje niezaburzone, które będą wsparciem bądź zastępstwem dla zaburzonych funkcji.
Terapia pedagogiczna – dla kogo jest organizowana?
Aby terapia przynosiła oczekiwane rezultaty, bardzo ważna jest odpowiednio wczesna reakcja zarówno nauczyciela, jak i rodzica, który zauważy niepokojące objawy. Pozwoli to podjąć działania diagnostyczne, dzięki którym będzie można ustalić dalsze postępowanie. Dla kogo terapia pedagogiczna okaże się efektywną formą niwelowania zaburzeń? Działania te są skierowane dla dzieci, u których stwierdzono m.in.:
- nieharmonijny rozwój,
- zaburzenia koncentracji uwagi,
- zaburzenia emocjonalne,
- zaburzenia integracji sensorycznej,
- niepełnosprawność intelektualną,
- obniżoną sprawność manualną,
- opóźniony rozwój psychoruchowy,
- zaburzenia koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchową,
- nadpobudliwość ruchową,
- dysleksję, dysgrafię bądź dyskalkulię,
- zaburzenia ze spektrum autyzmu.
Zasady terapii pedagogicznej
Jak widać grupa, jaka może zostać objęta specjalistycznymi działaniami terapeutycznymi, jest bardzo szeroka. Bez względu na rozpoznane deficyty, osoby prowadzące tego typu zajęcia muszą przestrzegać podstawowych zasad terapii pedagogicznej dotyczących:
- indywidualizacji – z uwagi na różny rodzaj, stopień oraz zakres trudności w uczeniu się, środki oraz metody dydaktyczne muszą być dostosowane do indywidualnych możliwości danego dziecka,
- stopniowania trudności – terapia powinna uwzględniać także możliwości percepcyjne dziecka i rozpoczynać od stosunkowo prostych zadań łagodnie przechodząc do tych bardziej skomplikowanych,
- korekcji zaburzeń – zasada ta dotyczy skoncentrowania się na najsłabiej opanowanych umiejętnościach i ćwiczenia najbardziej zaburzonych funkcji,
- systematyczności – terapia powinna odbywać się regularnie, z odpowiednio dostosowaną częstotliwością; w trudnych przypadkach zaleca się nawet codzienne zajęcia,
- ciągłości – ostatnia z zasad dotyczy profilaktycznej funkcji terapeutycznych działań, które powinny trwać jak najdłużej, aby chronić przed innymi negatywnymi następstwami szkolnych niepowodzeń.
Terapia pedagogiczna – studia pedagogiczne dla aspirującego terapeuty
Powyższych zasad powinien przestrzegać terapeuta pedagogiczny, który musi spełnić wymogi zawarte w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. W przypadku absolwentów innych studiów wyższych niż pedagogika specjalna, w uzyskaniu niezbędnych uprawnień niezwykle przydatne okażą się studia podyplomowe „Terapia pedagogiczna i socjoterapia”.
Kierunek ma charakter kwalifikacyjny – jego ukończenie pozwala zdobyć kwalifikacje do pracy jako nauczyciel specjalista terapii pedagogicznej. Na studia mogą zapisać się osoby posiadające przygotowanie pedagogiczne. W przypadku jego braku, nasza Uczelnia umożliwia realizację dwóch kierunków równolegle, a na studia z obszaru przygotowania pedagogicznego udzielany jest wówczas rabat w wysokości 25%.
