Każdemu z nas zależy, aby każdego dnia realizować zadania i założone cele możliwie jak najlepiej. Niestety zdarza się, że strony biorące udział w realizacji danego projektu mają różne stanowiska i odmienne zdanie. Wówczas kluczowe jest rozwiązywanie konfliktów. Psychologia jest nauką, w ramach której można wyodrębnić cały dział zajmujący się możliwie najkorzystniejszym rozwiązywaniem sporów. To jednocześnie jeden z przedmiotów na studiach podyplomowych z psychopedagogiki. Czym jest psychologia konfliktów i co warto wiedzieć?
Czym jest psychologia konfliktów?
Konflikty i różnego rodzaju spory wpisane są w naszą naturę i obecne już od najmłodszych lat życia. Specyfiką tego typu zjawisk w relacjach międzyludzkich zajmuje się psychologia konfliktów. To dziedzina psychologii, której przedmiotem jest badanie przyczyn, dynamiki, przebiegu oraz metod rozwiązywania sporów na różnych płaszczyznach. To również identyfikowanie, w jaki sposób zrealizowane lub niezrealizowane cele obu stron wpływają na przebieg konfliktu oraz późniejsze relacje.
Można wyróżnić cztery fazy konfliktu. Psychologia wyszczególnia tu takie etapy jak:
- powstanie konfliktu – wystąpienie warunków generujących spór i sprzeczne cele. Pojawia się stan niezadowolenia i zmiana stanu emocjonalnego względem drugiej strony. To często chęć autonomii, odmienne poglądy, różnice w planach czy konkurencja;
- wybuch konfliktu – stan, z którego w konflikcie nie można się wycofać. To intensywny wzrost poczucia słuszności własnej sprawy, chęć zdehumanizowania drugiej strony, zachowania niekontrolowane;
- przebieg konfliktu – najdłuższa z faz, w której najwięcej się dzieje i dochodzi do szybkich procesów reakcji. Na tym etapie rozstrzyga się konflikt na jeden z takich sposobów jak uleganie, unikanie, narzucanie, współpraca lub kompromis;
- wynik konfliktu – określenie korzyści i strat dla obu stron, często też w tym miejscu rodzi się nowy spór i cały cykl rozpoczyna się od nowa.
Psychologia konfliktów a praca nauczyciela – jak psychopedagogika pomaga w zarządzaniu klasą?
Znajomość określonych mechanizmów psychologicznych i metod postępowania znacznie ułatwia rozwiązywanie konfliktów. Psychologia to dziedzina, którą powinien zgłębiać każdy pedagog. Dzięki skutecznemu rozwiązywaniu sporów można nie tylko znacznie łatwiej opanować grupę, ale też zapobiec dezorganizacji zajęć i zadbać o własny autorytet, co jest kluczowe w budowaniu relacji nauczyciela z uczniami.
Psychologia konfliktów – czy sprzeczne interesy mogą mieć pozytywne skutki?
Okazuje się, że występowanie sporów i sprzecznych interesów może mieć swoje pozytywne strony. Widoczne jest to przede wszystkim w biznesie. Odmienne stanowiska i konflikty prowadzą do wzrostu motywacji, kreatywności i innowacyjności pracowników. Podczas sporów poruszane są często trudne kwestie, które od dawna negatywnie wpływały na otoczenie. To również moment precyzowania i weryfikacji celów, a także szansa na zwiększenie wiedzy o drugiej stronie, jak i o sobie.
Po zakończeniu sporów często wzrasta zaufanie względem siebie, pojawia się poczucie zrozumienia i zacieśnianie więzi. Rozładowanie emocji oczyszcza atmosferę i poprawia samopoczucie. Konflikty i ich rozwiązanie stymuluje też do wprowadzania zmian społecznych znoszących niesprawiedliwość i nierówność.
Metody i techniki rozwiązywania konfliktów w psychologii
Wśród najczęściej wykorzystywanych metod rozwiązywania konfliktów znajdują się:
- negocjacje – rozmowy z podejmowaniem prób przezwyciężenia różnic, przedstawianiem argumentów i podjęciem docelowo współpracy. Ważne jest znalezienie rozwiązania satysfakcjonującego obie strony;
- mediacje – rozwiązywanie konfliktów, w których udział bierze osoba trzecia o stanowisku neutralnym;
- arbitraż – próba dojścia do rozwiązania konfliktu z udziałem osoby trzeciej, jednak to właśnie ona narzuca obu stronom konkretne rozwiązanie problemu.
Aby zgłębić istotne zagadnienia związane z psychologią konfliktów – niezwykle istotną dziedziną dla pracy pedagogów, warto postawić na opcję, jaką jest ,,Psychopedagogika – studia podyplomowe 3 semestry” dostępne na platformie dydaktycznej Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego studia-pedagogiczne.pl. Absolwenci po zakończeniu kształcenia otrzymują stosowne świadectwo ukończenia studiów podyplomowych. Kształcenie można zrealizować z dofinansowaniem z Urzędu Pracy.
