Ostatnia aktualizacja artykułu: 7 lutego 2024
Nauka w szkole kojarzy się przede wszystkim z prowadzeniem zajęć przez nauczyciela w jednej z sal lekcyjnych dla danej klasy. Istnieją jednak przypadki, w których uczeń z różnych powodów nie może pojawiać się w szkole i realizuje program nauczania w domu. Nauczanie indywidualne a zindywidualizowana ścieżka kształcenia – jakie są różnice pomiędzy tymi formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej?
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia – na czym polega
Aktualnie w polskich szkołach istnieją trzy formy kształcenia indywidualnego, do których zalicza się:
- zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia (na podstawie opinii poradni),
- zajęcia w grupie do 5 osób (dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego),
- nauczanie indywidualne (na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania).
Pierwsza z wymienionych form często zaliczana jest do zajęć dydaktyczno-wyrównawczych. I o ile również pełni podobne funkcje, zindywidualizowana ścieżka kształcenia polega na realizacji przez ucznia wybranych zajęć edukacyjnych, a nie wszystkich, jak ma to miejsce np. podczas nauczania indywidualnego. Uczeń – jeśli jest w stanie opanować zakres z podstawy programowej z danego przedmiotu – może czas wolny spędzać w świetlicy, bądź przygotowywać się do innych zajęć w szkolnej bibliotece.
Dla kogo zindywidualizowana ścieżka kształcenia?
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia jest organizowana dla tych uczniów, którzy nie mogą chodzić do szkoły, a ich trudności w funkcjonowaniu uniemożliwiają realizację wszystkich zajęć, jakie pojawiają się w planie lekcji na danym etapie. Wymaga to dostosowania procesu nauczania do ich indywidualnych potrzeb edukacyjnych. Celem tej formy edukacji włączającej jest wyposażenie uczniów w takie kompetencje, wiedzę oraz umiejętności, dzięki którym będą mogli funkcjonować w grupie rówieśniczej bez żadnych przeszkód i wykluczenia z życia szkolnego.
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia – rozporządzenie wymaga opinii, ale…
Uczeń może realizować naukę w formie zindywidualizowanej ścieżki kształcenia, gdy na wniosek rodziców ucznia bądź ucznia pełnoletniego zostanie wydana opinia publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Wniosek o wydanie opinii musi zawierać również załączniki w postaci odpowiedniej dokumentacji:
- określającej ograniczenia i trudności ucznia,
- jeśli powodem jest stan zdrowia – opisującej wpływ przebiegu choroby na funkcjonowanie ucznia w klasycznych zajęciach realizowanych w grupie,
- jeśli uczeń do tej pory uczęszczał do szkoły lub przedszkola – opinii nauczycieli lub specjalistów na temat funkcjonowania ucznia.
Zanim zostanie wydana opinia o potrzebie organizacji zindywidualizowanej ścieżki kształcenia, nauczyciele oraz specjaliści przeprowadzają analizę funkcjonowania ucznia wskazując m.in. zakres zajęć oraz działania, jakie należy podjąć, aby włączyć ucznia do życia szkoły.
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia – ile godzin tygodniowo?
Tygodniowy wymiar godzin zajęć ustala dyrektor, który musi uwzględnić konieczność zrealizowania podstawy programowej ogólnego kształcenia bądź podstawy programowej kształcenia w zawodach. Do jego zadań należy również ustalenie – w porozumieniu z rodzicami i uwzględniając opinię z poradni – planu lekcji. Przepisy nie określają jednak konkretnego wymiaru godzinowego.
Nauczanie indywidualne – na czym polega?
Indywidualne nauczanie organizowane jest dla uczniów, dla których stan zdrowia jest utrudnieniem w uczęszczaniu do szkoły. W tym przypadku realizowane są wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne, które wynikają z ramowego planu nauczania. Muszą być jednak dostosowane do potrzeb rozwojowych, edukacyjnych oraz psychofizycznych ucznia. Zajęcia muszą odbywać się w bezpośrednim kontakcie nauczyciela z uczniem.
Nauczanie indywidualne – procedura
Indywidualną formę nauczania organizuje się na wniosek rodziców w oparciu o orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego wydanego przez zespół publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej bądź innej poradni specjalistycznej, która pozostaje w porozumieniu z organem prowadzącym. Procedura wygląda następująco:
- Po wpłynięciu wniosku, dyrektor, pedagog i wychowawcy analizują zapisy znajdujące się w orzeczeniu.
- Wicedyrektor opracowuje projekt planu nauczania wskazując m.in. nauczycieli do realizacji poszczególnych zajęć.
- Dyrektor występuje do organu prowadzącego o przyznanie godzin dodatkowych na organizację nauczania indywidualnego.
- Dyrektor wydaje rodzicom lub opiekunom prawnym pisemną decyzję o przydziale indywidualnego nauczania.
- Dyrektor organizuje nauczanie indywidualne.
- Wicedyrektor szkoły dokonuje comiesięcznej kontroli zajęć (w tym również m.in. dziennika zajęć indywidualnych).
- Gdy stan zdrowia ucznia umożliwia uczęszczanie do szkoły, dyrektor zaprzestaje organizacji nauczania indywidualnego powiadamiając o tym poradnię.
Studia dla aspirujących dyrektorów i wicedyrektorów
Jak widać organizacja indywidualnych form kształcenia wymaga od każdej ze stron dopilnowania wielu procedur i formalności. Najwięcej pracy w tym zakresie ma rzecz jasna dyrekcja szkoły, która musi dostosować organizację nauki do potrzeb uczniów.
Uporządkowanie wiedzy o trybach przyznawania nauki indywidualnej, a także uzyskanie kwalifikacji niezbędnych do pełnienia funkcji kierowniczych w placówkach oświatowych, umożliwiają studia podyplomowe „Organizacja i Zarządzanie Oświatą” znajdujące się w ofercie naszej Uczelni. Szczegółowe informacje na temat programu oraz uzyskanych kwalifikacji znajdziesz w opisie kierunku.
