”Specjalne potrzeby edukacyjne” – co tak naprawdę kryje się pod tym pojęciem?

specjalne potrzeby edukacyjne dzieci - studia online

Szacuje się, że do polskich szkół uczęszcza około 2 milionów uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Średnio na 25-osobową klasę przypada 8 osób, które wymagają innego podejścia pod kątem edukacyjnym i rozwojowym. Praca z uczniami borykającymi się z różnego rodzaju ograniczeniami to duże wyzwanie przede wszystkim dla nauczycieli, którzy muszą posiadać odpowiednią wiedzę i umiejętności, aby we właściwy sposób realizować program nauczania. Czym są specjalne potrzeby edukacyjne i jak wygląda praca z takimi uczniami?

Czym są specjalne potrzeby edukacyjne?

Specjalne potrzeby edukacyjne to termin wprowadzony po raz pierwszy w 1978 roku, kiedy to Mary Warnock – brytyjska filozofka i edukatorka – opublikowała dokument, w którym zaproponowała przejście na bardziej funkcjonalny język społecznego rozumienia potrzeb uczniów z różnymi deficytami.

Powołany przez Ministra Edukacji Narodowej w 2008 roku Zespół Ekspertów ds. Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych określił, iż dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to uczniowie, u których zdiagnozowano objawy utrudniające bądź uniemożliwiające funkcjonowanie pod względem:

  • ruchowym,
  • sensorycznym,
  • poznawczym,
  • komunikacyjnym
  • psychicznym,
  • emocjonalno-społecznym.

Opinia o uczniu z trudnościami w nauce

Coraz częściej nauczyciele mają do czynienia w praktyce szkolnej z różnego rodzaju orzeczeniami i opiniami. Takie dokumenty wydawane są przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które poprzez prawidłowo przeprowadzoną diagnostykę pozwalają:

  • określić mocne i słabe strony dziecka,
  • wyjaśnić mechanizmy funkcjonowania dziecka,
  • wyjaśnić problemy związane z wychowaniem,
  • wskazać możliwości modyfikacji problematycznych sfer u dziecka.

Opinię o uczniu z trudnościami w nauce wystawia się w przypadku dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, podczas gdy orzeczenie dotyczy uczniów z niepełnosprawnością. Taka opinia wydawana jest m.in. w sprawie objęcia ucznia edukacją w klasie terapeutycznej, odroczenia obowiązku szkolnego czy dostosowania edukacyjnych wymagań do indywidualnych potrzeb psychofizycznych.

specjalne potrzeby edukacyjne - studia oligofrenopedagogika

Plan pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych – podstawowy dokument dla nauczycieli

Nauczyciele pracujący z uczniami, którzy posiadają trudności w adaptacji, integracji czy nauce i posiadają wskazania na temat specjalnych potrzeb edukacyjnych, pracują w oparciu o specjalnie przygotowany plan pracy.

Jest on dobrany indywidualnie, dlatego plan pracy z uczniem z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym w szkole podstawowej może różnić się od tego przygotowanego dla ucznia z niepełnosprawnością w stopniu lekkim.

W planie pracy z uczniem z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym w szkole podstawowej nauczyciele mogą znaleźć:

  • opis diagnostyczny ucznia,
  • ogólne zalecenia pracy terapeutycznej,
  • cele terapii,
  • przykłady ćwiczeń,
  • przewidywalne osiągnięcia ucznia,
  • formy współpracy z rodzicami.

Oligofrenopedagog – specjalista w zakresie potrzeb rozwojowych dziecka z ograniczeniami

Zajęcia z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych prowadzić może tylko wykwalifikowany specjalista posiadający wymagane uprawnienia. Nauczycielem osób z niepełnosprawnością intelektualną jest oligofrenopedagog, który nie tylko realizuje program edukacyjny, ale przede wszystkim dba o najważniejsze potrzeby rozwojowe dziecka.

Studia podyplomowe dla aspirujących oligofrenopedagogów

Wychodząc naprzeciw potrzebom wielu nauczycieli oraz osób, które chcą poprowadzić swoją ścieżkę zawodową w tym kierunku, Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego przygotowała studia podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną (Oligofrenopedagogika), autyzmem oraz zespołem Aspergera (3 sem).

Mają one charakter kwalifikacyjny – absolwenci po realizacji części teoretycznej w formie online oraz  zrealizowaniu wymaganych praktyk, otrzymują uprawnienia do wykonywania zawodu oligofrenopedagoga.